Hervormingsdag
31 oktober 2025
Dag waarop protestanten het begin van hun kerken vieren
Christelijk geloof heb je in allerlei variaties. Er zijn ideeën en leefregels waar alle christenen het over eens zijn, maar er bestaan verschillende soorten kerken. Al die kerken hebben hun eigen opvattingen. Ruzie over deze ideeën was vaak de aanleiding tot het stichten van een nieuwe kerk.
95 stellingen
Dat was ook het geval bij Maarten Luther. Op 31 oktober 1517 spijkerde hij een vel papier op een kerkdeur in het Duitse stadje Wittenberg. Daarop vertelde hij in 95 punten waar hij het in de kerk niet mee eens was. Om een discussie te beginnen was het in Luthers tijd normaal om zo’n pamflet in het openbaar op te hangen. Want kranten, tv en internet had je natuurlijk nog niet.
Aflaten
Luther maakte zich vooral kwaad over aflaten. Aflaten waren briefjes die je van de kerk kon kopen. Ze gaven je als het ware korting op de straf die je na de dood moest ondergaan voor al je slechte daden. Luther vond het belachelijk dat gelovigen daardoor soms ook geen berouw meer hadden over die slechte daden zélf.
Bovendien werd de opbrengst van aflatenhandel in grootse kerkelijke bouwprojecten gestopt. De Sint Pieter in Rome bijvoorbeeld. En de Dom in Utrecht, die zoveel geld nodig had dat hij pas na 250 jaar afkwam. Dus hoe slechter de mensen leefden, des te beter de kerk ervan werd…
Nieuwe kerk
Luthers pamflet sloeg in als een bom. De discussie laaide zo hoog op dat hij uiteindelijk besloot om uit protest een nieuwe kerk te beginnen. Daarom is 31 oktober de dag waarop mensen in die protestantse kerken het begin van hun eigen kerk vieren.
Maarten Luther (1483-1546)
Begonnen als augustijner monnik ontwikkelt Maarten Luther zich tot kerkhervormer. Van deze reformator zijn veel afbeeldingen gemaakt, met name door zijn vriend Lucas Cranach. Dit portret is, gelet op het jaartal 1546 en het opschrift 'vivus docet' (hij leerde tijdens zijn leven), in Luthers sterfjaar vervaardigd. Het portret van Luther is van de hand van Cranach, terwijl de rest door leerlingen in zijn atelier is geschilderd.
